Wysypka na ciele - przyczyny, rodzaje, leczenie

Rodzaje wysypek

Lekarze przyjmują różne kryteria podziału i wyróżniają kilka rodzajów wysypek. Są to przede wszystkim:

• wysypki alergiczne, spowodowane czynnikami zakaźnymi, wynikające z chorób metabolicznych;
• wysypki w postaci plam, pęcherzyków, grudek lub w postaci mieszanej;
• wysypki w postaci drobnych, średnich lub grubych zmian skórnych;
• wysypki zlokalizowane na danej części ciała lub uogólnione;
• wysypki, które szybko ustępują lub długo pozostające na stronie.

Objawy wysypki

Ogólnie rzecz biorąc, wysypka charakteryzuje się wykwitami skórnymi, które mają formę plam, grudek, pęcherzyków, krostek lub bąbli. Objawy wysypki mogą być jednak bardzo różne – rzadko występują wszystkie wymienione zmiany skórne jednocześnie. Wszystko zależy od czynnika wywołującego dolegliwości. Wykwitom niejednokrotnie towarzyszy też uczucie nadwrażliwości skóry, swędzenie, pieczenie, a nawet ból. Niektóre postaci wysypki czy miejsce jej występowania są na tyle specyficzne, że dość łatwo można znaleźć winowajcę.

Przyczyny wysypki

Przyczyny wysypek mogą być bardzo różne. Jakie są najczęstsze powody występowania zmian na skórze?

Alergie jako przyczyna wysypki

Kontakt z alergenami, czyli substancjami, które nasz organizm uważa za drażniące czy niebezpieczne, to prawdopodobnie najczęstsza przyczyna wysypki. Przeważnie na skórze pojawia się tzw. pokrzywka, swędząca i dokuczliwa. Alergenem może być np. któryś ze składników kosmetyków lub domowej chemii, szczególnie preparatów do prania, lateks w gumowych rękawiczkach, formaldehyd dodawany do tkanin w procesie produkcji odzieży, nikiel w biżuterii, sierść psa, pyłki roślin. Zdarzają się też alergie i nietolerancje pokarmowe.

Wysypki spowodowane alergiami często dotyczą dzieci. Powszechna jest u nich wspomniana pokrzywka. Aby ustąpiła, zazwyczaj wystarczą leki przeciwhistaminowe dostępne bez recepty.

Choroby zakaźne - choroby wirusowe jako przyczyna wysypki

Wysypka skórna może być objawem różnego rodzaju schorzeń, szczególnie chorób wirusowych, przede wszystkim: opryszczki, odry, ospy, rumienia lub różyczki.

Opryszczka – opryszczkę wywołują dwa typy wirusa HSV. Pierwszy jest odpowiedzialny przede wszystkim za zmiany skórne w obrębie twarzy, szczególnie ust, drugi powoduje opryszczkę narządów płciowych. Charakterystyczne dla choroby są pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym, które pękają i zostawiają po sobie bolesne nadżerki i owrzodzenia. Pojawia się też uciążliwa wysypka.

Różyczka – najpierw zarażony odnotowuje gorsze samopoczucie, problemy z górnymi drogami oddechowymi oraz gorączkę. Potem pojawia się plamisto-grudkowa wysypka – początkowo zlokalizowana na twarzy, a następnie na tułowiu oraz kończynach.

Odra – typowe objawy odry to ciemnoczerwone plamki, a następnie szarobiałe grudki, które tworzą białe pasma. Zmiany i wysypka prowadzą do łuszczenia się skóry.
Ospa wietrzna – wysypka przybiera różne formy, m.in. plamki, grudki, pęcherzyki oraz krostki. Pojawia się na całym ciele – najpierw na głowie, następnie na tułowiu i kończynach.

Półpasiec – chorobę wywołuje utajony wirus ospy oraz półpaśca. Wysypka w postaci bolesnych pęcherzyków pojawia się po jednej ze stron ciała, ponadto nie przekracza jego środkowej linii.

Choroby bakteryjne jako przyczyna wysypki

Wysypka może być też spowodowana zakażeniem bakteryjnym i rozwojem chorób bakteryjnych. Jedną z nich jest liszaj zwyczajny, który charakteryzuje się występowaniem sączących się i pękających pęcherzyków. Rzadziej występuje szkarlatyna, w której występuje drobna, szorstka wysypka układająca się w specyficzny kształt, m.in. trójkąta. Wysypkę w postaci ognisk krwotocznych może wywołać też zakażenie meningokokami oraz borelioza.

Choroby pasożytnicze jako przyczyna wysypki

Wysypkę wywołują także różne pasożyty. Tym samym zmiany skórne to konsekwencja zachorowania np. na świerzb, lambliozę lub glistnicę.

Inne przyczyny wysypki

Wysypka na ciele może wskazywać również na inne, np. niezakaźne przypadłości. Może się w ten sposób objawiać np. AZS, czyli atopowe zapalenie skóry, a także łuszczycy. Zdarza się, że winowajcą są rzadkie choroby, jak np. fenyloketonuria.

Wysypka – objaw alergii czy choroby?

Okazuje się więc, że wysypka na ciele może stanowić objaw zarówno infekcji wirusowej, bakteryjnej, zatrucia lekami, jak i alergii. Zmiany skórne mogą mieć postać pokrzywki, bąbli, krostek albo poważniejszych wybroczyn skórnych. Poza tym mogą jej towarzyszyć inne objawy, jak ból mięśni czy gorączka. Jeśli więc zmiany skórne będą postępować lub nasze samopoczucie się pogorszy, nie wahajmy się skonsultować się z lekarzem. Specjalista oceni symptomy, ich lokalizację i kolejność występowania, dzięki czemu będzie mógł postawić diagnozę i zalecić odpowiednie leczenie  wysypki bądź skieruje nas na szczegółowe badania.

Leczenie wysypki

Sposób i metody leczenia wysypki ściśle wynikają ze źródła zmian skórnych. Np. w przypadku chorób zakaźnych wdraża się przede wszystkim leczenie objawowe. Z kolei alergie wymagają podawania leków przeciwhistaminowych. Przy zakażeniach bakteryjnych podaje się głównie antybiotyki. W wielu przypadkach warto stosować także preparaty nawilżające i łagodzące, które pozwolą na złagodzenie świądu, pieczenia i swędzenia.

Domowe sposoby leczenia wysypki

Jeżeli wysypka na ciele nie jest bardzo dokuczliwa, możemy wdrożyć domowe metody, które pomogą nam w złagodzeniu świądu i pieczenia:

• rumianek – działa odkażająco i łagodząco. Wystarczy przygotować napar z rumianku, zamoczyć w nim szmatkę i przykładać do fragmentu skóry;
• płatki owsiane – działają łagodząco. Można zrobić z nich papkę (płatki zalewamy gorącą wodą) i przyłożyć ją do skóry. Dobrze sprawdza się również kąpiel z dodatkiem płatków owsianych;
• świetnym sposobem jest smarowanie skóry sokiem z aloesu – roślina jest znana z działania przeciwzapalnego, a jednocześnie nawilżającego.

 
Wysypki na ciele nie należy bagatelizować. Bacznie obserwujmy zmiany skórne i w razie wątpliwości bądź pogorszenia samopoczucia udajmy się do lekarza. Specjalista wdroży odpowiednie leczenie, dzięki któremu poczujemy się lepiej.